Những hạt mầm định kiến

Nguyễn Ngọc Tư

Vào một ngày mưa gió ủ ê không hiểu sao chị thủ thư mỉm cười nói có mấy cuốn sách này mới về hay lắm. Ngó qua một lượt thì thấy nhiều cuốn của Quỳnh Dao và nhân tướng học. Truyện chị Dao quá sức chịu đựng của mình, riêng nhân tướng học thì mình xếp vào dạng không nên đọc, mình nhìn thấy sự rủi ro xảy ra khi mình có thể ghét bỏ một người nào ngay khi vừa gặp mặt, chỉ vì một nốt ruồi nằm đâu đó trên mặt anh ta.
     Và mình sẽ day dứt dài dài nếu như vì tướng pháp của chân mày, cái mũi, giọng nói… mà mình quay lưng bỏ đi một nước.

Tướng tùy tâm sinh, tướng tùy tâm diệt, tướng tốt xấu là ở cái tâm con người. Chị thủ thư chắc vừa nghiền ngẫm sách xong, liên hệ với một số thí dụ ngoài đời, rồi nên khoái chí đọc vanh vách. Cái ý nghĩ ta có thể đọc được người đời cũng khá là hoan lạc. Mình bất ngờ trước việc chị ấy hôm nay nói quá hai mươi âm sắc, đến nỗi chỉ cười cười. Trong lòng mình mầm nghi kỵ mọc đầy, chỉ cần tưới tắm loại tư tưởng tướng pháp này, bảo đảm một phút sau sẽ đâm chồi nảy lộc những thứ thành kiến cuộc đời. Mà, thứ đó mình đã thừa mứa.

Có lần đi xem mắt một người giúp việc giùm bạn, lúc về mình chỉ nhận xét cụt ngủn, “có sơn móng tay”. Bốn chữ đó làm cơ hội làm việc của chị kia vụt tắt. Một người sơn móng tay thì có chịu được lam lũ không, và lam lũ nghèo túng sao lại sơn móng tay, là ý nghĩ bọn mình gặp nhau ở chỗ: Sơn móng tay là đặc ân của người nhàn hạ, sao chị ta có thể... Và đôi khi cảm thấy khó khăn khi đối thoại với người có màu son chói, hoặc cổ áo trễ tràng, hoặc giọng nói lanh lảnh cao, hoặc cái cười the thé… mình tự hỏi, cái gì đang ngăn cản, đang che mắt, đang trì níu ?

Mà định kiến có đáng tin đâu, nhiều lần nó đã nhiều lần phản bội mình. Gần nhất là đi lạc đường, hỏi một anh hầm hố chằng chịt hình xăm trên người và anh nở nụ cười nhăn nhở nói đi Vĩnh Xương thì đi hướng kia. Mình không tin, chui vào một con đường bị mưa bao phủ, lúc quay lại ngã ba đó ướt như chuột lột, thấy anh nọ vẫn ngồi chéo nguẩy uống cà phê, miệng ứa ra nụ cười ta đây tha thứ cho tha nhân đấy.

Cũng vào quãng hơi gần gần, mình ghét cay ghét đắng chị thủ thư. Ghét muốn bứng muốn nhổ gương mặt nặng chình chịch như đeo cối xay bột kia, ghét cái kiểu cằn nhằn nhấm nhẳn như thể tụi học trò kia nấn ná trong thư viện lâu là để xé sách của chị (giữ) ra nấu cơm, ghét mắt luôn lườm lườm như cả thế gian này là trộm cắp. Cảm giác nếu lấy cành củi khô cọ vào người chị, lập tức củi bốc cháy, chẳng cần bùi nhùi. Mình sẽ nuôi cái sự ghét ấy cho tới hết đời, nếu không kịp trông thấy đôi bàn tay chị (và tự hỏi tại sao trước giờ mình không nhìn thấy đôi tay đó, cái gì che mắt mình đi ?). Sách tướng pháp có trang nào viết về tâm tính của một người có đôi tay rướm máu vì bị nước ăn lâu ngày, đôi tay bợt bạt và những móng tay còi cọc thối đen ? Mình không đọc loại sách đó, chỉ chắc chắn rằng chị sống vất vả. Thì ra mình đã bỏ phí hai năm trời lui tới mà không biết chị nửa khuya phải dậy ngồi bào bắp chuối đem bỏ mối, kiếm thêm chút tiền phụ thêm khoản lương còm cõi, để nuôi hai đứa em vào đại học. Bốn mươi tuổi vẫn thui thủi đi về, vai không gánh mà oằn, trưa vắng chạnh lòng khi trẻ con qua ngõ để rớt lại những tiếng cười trong trẻo.

Thời của ba má mình, cái sự ghét thương nhau đơn giản là địch - ta, là lễ giáo và những thứ xoay quanh nó. Thời mình ghét dễ, thương khó. Lên mạng thấy những cuộc tranh cãi triền miên, mạt sát triền miên mà ớn. Nào là tôn giáo, sắc tộc đã đành, ghét nhau còn vì người Nam kẻ Bắc, người quê kẻ thị thành. Ghét vì anh yêu máy ảnh hiệu Ca, còn tôi chỉ say đắm Ni. Anh mù quáng mê điện thoại Ai, còn tôi thấy loại đó là thứ khoe mẽ đồng bóng. Vậy là ném nhau bằng mọi ngôn từ bén nhọn nhất. Đến nỗi mình nghĩ ngữ pháp tiếng Việt cần phải đảo ngược, ai của cái gì. Không phải cái gì của ai.

Làm sao đi tới lòng nhau khi mắt bị che tai bị bịt và mũi nghẽn đặc bởi những định kiến vu vơ kiểu vậy. Gò má đó chứng tỏ là chị đó không tốt đâu. Cái kiểu ăn mặc buông thả đó thì cô kia cũng không tử tế đâu. Nói chuyện bỗ bã vậy chắc không phải người có học đâu. Vì một vài chi tiết không thuận mắt, mình gạt họ đi không đắn đo. Người sống lủ khủ ngoài kia, phủi sạch người này mình bắt đầu cuộc tìm kiếm khác, sợ gì.

Một bữa mình thử không phủi nữa, mình trù trừ đứng lại cười với chị thủ thư bảo cái áo hôm nay đẹp, chiều có hẹn với anh nào sao ? Và chị cười đáp trả mình sau bảy lần mình cho cười đi mà không hề nhận lại gì, bảo bữa nay sách mới về kho nhiều lắm.

Ấy mà chị ấy ơi, em chỉ khao khát đọc người khác bằng đôi mắt của chính mình nằm đâu đó, không hẳn là trên mặt.

-----------------------------------------------------------

HG: Mình cũng sống với đầy định kiến. Thật... khỉ!

Phùng Quán

HG: Ngày 22/12/2014 qua rồi! 70 năm ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam. Trang blog của mình chưa có gì, thấy thật là áy náy. Tìm nội dung thì nhiều lắm, và mình tìm thấy bài thơ đã đọc từ lâu của nhà văn Phùng Quán- người Thiếu sinh quân liên khu IV, cựu chiến sĩ trinh sát Trung đoàn Trần Cao Vân... Bài thơ "Hôn" (Hồi trước mình đọc  lại tưởng thơ dịch.)

Xin đăng hai bài thơ và một đoản văn của ông. Chào mừng ngày Quân đội! Kính tặng bao thế hệ những người chiến sĩ quả cảm.

Hôn

 

Phùng Quán- chiến sĩ Vệ Quốc đoàn

     Trời đã sinh ra em
     Để mà xinh mà đẹp 
     Trời đã sinh ra anh
     Để yêu em tha thiết

     Khi người ta yêu nhau 
     Hôn nhau trong say đắm 
     Còn anh, anh yêu em
     Anh phải ra mặt trận.

     Yêu nhau ai không muốn
     Gần nhau và hôn nhau
     Nhưng anh, anh không muốn 
     Hôn em trong tủi sầu

Em ơi rất có thể
Anh chết giữa chiến trường
Đôi môi tươi đạn xé
Chưa bao giờ được hôn

Nhưng dù chết em ơi
Yêu em anh không thể
Hôn em bằng đôi môi
Của một người nô lệ.

1956. ----------------------------------------- Lời mẹ dặn

Tôi mồ côi cha năm hai tuổi 

Mẹ tôi thương con không lấy chồng 
Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải 
Nuôi tôi đến ngày lớn khôn. 

Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ 
Ngày ấy tôi mới lên năm 
Có lần tôi nói dối mẹ 
Hôm sau tưởng phải ăn đòn.

Nhưng không, mẹ tôi chỉ buồn 
Ôm tôi hôn lên mái tóc 
- Con ơi 
trước khi nhắm mắt
Cha con dặn con suốt đời 
Phải làm một người chân thật.

- Mẹ ơi, chân thật là gì?
Mẹ tôi hôn lên đôi mắt 
Con ơi một người chân thật 
Thấy vui muốn cười cứ cười 
Thấy buồn muốn khóc là khóc.
Yêu ai cứ bảo là yêu 
Ghét ai cứ bảo là ghét 
Dù ai ngon ngọt nuông chiều 
Cũng không nói yêu thành ghét. 
Dù ai cầm dao dọa giết 
Cũng không nói ghét thành yêu.

Từ đấy người lớn hỏi tôi: 

- Bé ơi, Bé yêu ai nhất? 

Nhớ lời mẹ tôi trả lời: 

- Bé yêu những người chân thật. 

Người lớn nhìn tôi không tin 

Cho tôi là con vẹt nhỏ 

Nhưng không! những lời dặn đó 

In vào trí óc của tôi 

Như trang giấy trắng tuyệt vời.

In lên vết son đỏ chói.

Năm nay tôi hai mươi lăm tuổi 

Đứa bé mồ côi thành nhà văn 

Nhưng lời mẹ dặn thuở lên năm 

Vẫn nguyên vẹn màu son chói đỏ. 
Người làm xiếc đi dây rất khó 

Nhưng chưa khó bằng làm nhà văn 

Đi trọn đời trên con đường chân thật.

Yêu ai cứ bảo là yêu 

Ghét ai cứ bảo là ghét 

Dù ai ngon ngọt nuông chiều 

Cũng không nói yêu thành ghét 

Dù ai cầm dao dọa giết 

Cũng không nói ghét thành yêu 

Tôi muốn làm nhà văn chân thật 

chân thật trọn đời 

Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi 

Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã 

Bút giấy tôi ai cướp giật đi 

Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá. (*)

1957.

------------------------------------------

                Ba phút sự thật

Nhà văn Phùng Quán (1932-1995)

    Trong cuộc đời làm văn của tôi, tôi mắc phải một khuyết điểm trầm trọng: Diễn đạt dài dòng. 

     Người đầu tiên dạy cho tôi sự hàm súc, cô đọng trong nghệ thuật ngôn từ là một thanh niên Cuba. Anh tên là Angtôniô Ếchxêvania, biệt danh là Măngđana (Quả táo). Anh mới 22 tuổi, sinh viên khoa ngữ văn. Ngày đó đất nước Cuba còn sống dưới chế độ độc tài Batitsta. Thói dối trá, đạo đức giả, lừa bịp được bọn Batitsta chọn làm quốc sách cai trị dân. Quốc sách này được lũ khuyển ưng văn hóa, văn nghệ tô vẽ, dệt gấm thêu hoa, nên ngày càng trở nên độc hại, ru ngủ không ít người Cuba vốn hào hiệp, cả tin, nhiệt tâm và lương thiện. 

     Măngdana tham gia tổ chức bí mật nhằm lật đổ chế độ Batítsta. Anh cùng với mấy người bạn thân tín trong tổ chức hoạch định một kế hoạch xé toạc bức màn quốc sách lừa mỵ của bọn độc tài và nói rõ sự thật với nhân dân. Kế hoạch khá mạo hiểm: Đánh chiếm Đài phát thanh quốc gia vào giờ phát thanh ca nhạc, giờ mà không một người dân Cuba nào không ngồi bên máy thu thanh. Sau khi đã dự liệu tính toán kỹ lưỡng đến cả những chi tiết nhỏ nhặt nhất trong kế hoạch đánh chiếm, Măngdana cùng với bạn anh biết chắc rằng chỉ chiếm nổi đài phát thanh trong vòng 3 phút, có nghĩa là 180 giây đồng hồ, sau đó bọn bảo vệ đài sẽ tiêu diệt anh… Vậy là bài nói chuyện của anh sẽ phải chấm hết ở giây đồng hồ thứ 181. Anh đặt tên cho kế hoạch mạo hiểm này là "Ba phút sự thật". 

     Điều làm Măngdana lo lắng nhất không phải là việc đánh chiếm Đài phát thanh, cũng không phải là cái chết. Cái khó là anh phải nói được sự thật với nhân dân chỉ trong vòng ba phút! 

     Kết quả, Măngdana cùng các bạn anh, với lòng dũng cảm siêu phàm và trí thông minh tuyệt vời của tuổi trẻ, đã thực hiện chiến công thần kỳ này một cách toàn vẹn đúng như kế hoạch đã định: Bài nói của anh chấm hết vào đúng vào lúc những loạt đạn tiểu liên bắn thẳng vào ngực anh, vào tim anh ở giây thứ 181. 

     Sau ngày Cách mạng Cuba thành công, Ăngtôniô Ếchxêvania được nhà nước xã hội chủ nghĩa Cuba truy tặng danh hiệu Anh hùng dân tộc. Chiến công của anh được nhà thơ Nga Xô viết Éptusenkô viết thành bản tráng ca nổi tiếng "Ba phút sự thật". Câu chuyện về Măngdana dạy tôi một bài học lớn về nghệ thuật ngôn từ. Cả những đề tài lớn lao nhất như sự thật, như chân lý, đều có thể diễn đạt nó trong vòng 180 giây đồng hồ với điều kiện tác giả phải sẵn sàng đem mạng sống trả giá cho những giây đồng hồ quý báu đó. 

Sài Gòn 13-2-1993.

----------------------------------------------------------

-(*) Đoạn thơ này được bạn văn cho khắc trên bia mộ ông:

Lăng mộ nhà văn Phùng Quán và vợ- Bà Vũ Bội Trâm

- Bài đã đăng của cùng tác giả: Người dựng lễ đài Tuyên ngôn độc lập
- Đọc thêm về nhà văn Phùng Quán ở đây

Cây tình thương

HG: Một thế giới văn minh và đầy tình người...

CHÚC MỘT MÙA GIÁNG SINH AN LÀNH VÀ ẤM ÁP!

Nguyễn Thị Huế Xưa

     Tôi là một người đàn bà độc thân, tảo tần nuôi dưỡng một đàn con nhỏ bốn đứa với đồng lương tối thiểu từng giờ. Mặc dù vấn đề tài chánh rất hạn hẹp nhưng những đứa con của tôi chưa bao giờ cảm nhận sự nghèo khổ vì chúng tôi có được một mái nhà để nương thân, thức ăn và áo quần thì không dư thừa nhưng không đến nỗi thiếu thốn. Thuở nhỏ, tất cả các con tôi không bao giờ nghĩ là gia đình chúng thuộc thành phần nghèo mà chỉ cho là mẹ chúng nó sống quá tằn tiện, và chính điều này đã làm tôi rất mãn nguyện.
     Vào dịp lễ Giáng Sinh, mặc dù không có nhiều tiền để xum xoe mua sắm quà, nhưng cả gia đình đã bàn tính là sẽ mừng ngày lễ bằng cách ăn uống, vui chơi trong phạm vi của mình với những người bà con, bạn bè và những người quen trong nhà thờ. Chúng tôi cũng có dự tính hoặc là sẽ lái xe xuống phố xem những dãy đèn lộng lẫy, nhìn thiên hạ ăn uống ở những nhà hàng sang trọng, và chúng tôi cũng muốn tự trang trí ngôi nhà của chính mình.
     Một trong những điều mà các con tôi mong ngóng, háo hức nhất là ngày được đi mua quà ở trong khu siêu thị chính. Chúng nó bàn bạc cả mấy tuần lễ trước, hỏi nhau xem chính chúng nó và ông bà có ước muốn những món quà gì trong dịp Giáng Sinh. Chỉ có tôi là cảm thấy bất an vì tôi dành dụm được có $120 để chia đều cho cả năm mẹ con đi mua quà.
     Thế là ngày “trọng đại” đã đến, chúng tôi rời nhà thật sớm. Tôi đưa cho mỗi đứa bé $20 và nhắc nhở là nên chọn mỗi món quà chừng bốn đồng thôi. Thế rồi mỗi người tản mát mỗi nơi, chúng tôi chỉ có hai tiếng đồng hồ để mua sắm và sau đó hẹn gặp lại nhau nơi chưng bày cái “workshop” của ông già Noel.

     Lên xe trên đường về nhà, với tinh thần phấn khởi của mùa lễ, mọi người nói cười vui vẻ, rộn ràng chọc ghẹo nhau để mong tìm ra cái “bí mật” của những món quà vừa mua. Trong không khí náo nhiệt đó, đứa con gái gần tám tuổi của tôi, Ginger, ngồi trầm tư một cách khác thường, tôi để ý là dù sau một cuộc mua sắm vừa qua, trong tay con bé vỏn vẹn chỉ có một cái bao nhỏ, thẳng thớm. Tuy nhiên, tôi đã nhìn thấy được những phong kẹo qua lớp bao nylon mỏng. “năm chục xu cho mỗi phong kẹo”? Tôi cảm thấy giận dữ trong lòng. “Con đã xài gì với hai mươi đồng mà mẹ cho con”? Tôi muốn la mắng con bé nhưng tôi dằn lòng. Khi về đến nhà tôi gọi Ginger vào phòng đóng cửa lại và sẵn sàng bộc lộ sự tức giận của tôi khi hỏi về số tiền mà tôi đã trao cho con bé. Ginger bảo với tôi:
“Mẹ ơi, con đang nhìn quanh quẩn suy nghĩ xem phải mua những món gì thì bỗng dưng con ngừng lại và đọc những tấm thiệp treo trên “Cây Tình Thương”của cơ quan Salvation Army. Một trong những tấm thiệp là ước muốn của một con bé bốn tuổi, quà giáng sinh mà nó ao ước rất đơn giản, có được một con búp bê mặc áo quần đẹp và một cái lược chải tóc. Con bèn chọn tấm thiệp đó, dùng số tiền con có để mua một con búp bê và cái lược rồi đem đến giao cho trạm Salvation Army để tặng nó."
     “Số tiền còn lại chỉ vừa đủ để mua những thẻ kẹo cho gia đình mình". Rồi Ginger tiếp tục nói: "Mẹ ơi, chúng ta đầy đủ quá trong khi con bé không có gì hết”.
      Ngày hôm đó là ngày tôi cảm thấy mình giàu có nhất trên đời.

(Theo Baotreonline.com)

Ông già Noel thân mến!

                                                                                                                             Goscinny & Sempé.

      NHƯ MỖI NĂM từ khi cháu biết viết, và cũng được một đống năm kinh lắm rồi, cháu bảo bố và mẹ rằng cháu sẽ gửi cho ông một bức thư để đòi quà Noel. Rồi cháu bị lúng túng khi bố bế cháu ngồi lên đầu gối và bố giải thích cho cháu rằng năm nay ông không giàu lắm, nhất là sau cái vụ mà ông không ngờ tới: số tiền ông đã phải trả để chữa xe trượt tuyết, khi cái lão đần kia lao từ bên phải tới với cái xe trượt tuyết của lão, nhưng mặc dù có các nhân chứng đấy, những thứ hãng bảo hiểm vẫn nói là không phải, và ông đã ràng buộc trách nhiệm rồi. Chuyện tương tự cũng xảy ra với bố cháu cùng cái ô tô vào tuần trước, và bố đã không hài lòng tí nào.

     Thế rồi, bố bảo rằng cháu phải cao thượng và tử tế, và thay vì đòi quà cho cháu, cháu phải đòi ông quà cho tất cả những nguời cháu rất yêu quý và cho các bạn cháu. Còn cháu, cháu nói thôi kệ, đồng ý, thế là mẹ ôm hôn cháu, mẹ bảo rằng cháu là cậu  chàng lớn tướng của mẹ, và rằng mẹ chắc chắn là bất chấp cái vụ xe tuần lộc, có thể ông vẫn còn đủ tiền để không quên cháu hoàn toàn. Mẹ cũng hơi hết sảy một tí, mẹ cháu ấy.

     Cho nên, cháu không đòi hỏi ông cho cháu gì cả.

     Đối với bố cháu và mẹ cháu, sẽ là tốt nếu ông cho họ một cái ô tô nhỏ mà cháu có thể ngồi vào trong, và nó cứ tự đi mà mình không cần phải đạp, và nó có đèn pha sáng trưng, giống như cái ô tô của bố trước khi bị tai nạn. Cái ô tô ấy cháu nhìn thấy trong một cửa hàng ở xa hơn trường một tí. Nếu ông cho bố và mẹ cháu cái ô tô ấy thì sẽ rất tốt, bởi vì cháu sẽ lúc nào cũng chơi ngoài vườn, xin hứa như vậy, và cháu sẽ không làm mẹ, người không thích cháu lúc nào cũng chạy ở trong nhà và làm các thứ ngớ ngẩn trong bếp, làm mẹ phải phát điên lên nữa. Thế rồi bố, bố có thể đọc báo một cách yên tĩnh, bởi vì khi cháu chơi bóng trong phòng khách, bố rất tức và bố nói bố đã làm gì để xứng đáng được như thế này, và rằng cả ngày bố đã ở văn phòng rồi, bố muốn đuợc yên tĩnh một tí khi về nhà.  Nếu ông muốn cho bố cháu và mẹ cháu cái ô tô nhỏ  thì ông làm ơn hãy mua cái màu đỏ ấy. Có cả một  cái màu xanh lơ, nhưng cháu tin rắng bọn họ thích màu đỏ hơn.

     Đối với cô giáo, người mà khi bọn cháu không giở trò quá thì hiền và xinh thế, cháu thích có đáp số của tất cả các bài số học trong cả năm. Cháu biết rằng đối với cô giáo, khi cho chúng cháu điểm kém cô cũng khổ sở lắm. “Em biết đấy Nicolas, cô luôn bảo cháu, cho điểm không cô chẳng thích đâu. Cô biết rằng em có thể làm tốt hơn.” Thế nên nếu cháu có đáp số tất cả các bài số học thì thật là hết sảy, bởi vì cô giáo sẽ cho cháu hàng đống điểm tốt, và cô sẽ hài lòng hết sức. Còn cháu, nếu có một thứ cháu rất thích, thì đó là làm vừa lòng cô giáo; với cả Agnan, cái thằng là cục cưng ấy, nó không còn lúc nào cũng nhất lớp nữa, và thế sẽ tốt cho nó, bởi vì nó làm bọn cháu khó chịu, thật chứ gì nữa, xét cho cùng.

    Geoffroy, một thằng bạn, nó có một ông bố rất giàu lúc nào cũng mua tất cả những thứ nó muốn, và ông ta vừa mua cho nó một bộ trang phục lính ngự lâm kinh khủng, với một thanh kiếm, chát, chát, một cái mũ có cắm lông vũ, và tất tật. Nhưng mỗi mình nó là có bộ trang phục lính ngự lâm, thế nên khi nó chơi với bọn cháu, thằng Geoffroy ấy, thì không vui mấy, nhất là cái quả kiếm; bọn cháu dùng thước kẻ, nhưng cái đó thì khác lắm. Cho nên, nếu cháu cũng có một bộ trang phục lính ngự lâm, thì thằng Geof froy sẽ thích, bởi vì nó có thể chơi thật với cháu, chát, chát, và bọn khác, với thước kẻ của bọn nó, bọn cháu sẽ chấp tất và hội thắng lúc nào cũng là bọn cháu.

     Với Alceste, một thằng bạn khác, thì dễ; Alceste rất thích ăn, cho nên nếu cháu có hàng đống tiền, ngày nào tan học cháu cũng sẽ mời nó vào hàng bánh ngọt để ăn bánh mì nhỏ quết sô cô la mà bọn cháu rất thích. Alceste cũng thích thịt ướp nữa, nhưng nó sẽ chỉ có bánh mì nhỏ quết sô cô la thôi, bởi vì nói cho cùng chính cháu là người trả tiền, và nếu thế mà nó không thích thì nó cứ tự đi mà mua thịt ướp cho nó. Đừng có mà đùa!

     Joachim nó rất thích chơi bi. Và phải nói rằng nó chơi rất khá; khi nó bắn thì, bụp! Nó gần như không trượt bao giờ. Cho nên bọn cháu dĩ nhiên rồi, chẳng muốn chơi với nó nữa, bởi vì nếu bọn cháu chơi thật, bọn cháu mất sạch bi. Và thằng Joachim thấy chán, vào giờ ra chơi. “Chơi nào, bọn mày, chơi nào!…”, thằng Joachim bảo bọn cháu, thật là buồn. Cho nên, nếu cháu có hàng đống bi, cháu sẽ đồng ý chơi với thằng Joachim, bởi vì ngay cả khi lúc nào nó cũng thắng, cái thằng ăn gian bẩn thỉu ấy, cháu vẫn luôn có bi.

     Eudes, cáí thằng rất khỏe và thích đấm vào mũi bọn bạn, bảo cháu rằng nó sẽ đòi ông một đôi găng đấm bốc, như thế vào giờ ra chơi bọn cháu sẽ tha hồ thích. Cơ mà đối với thằng Eudes, quà hay nhất cho nó chính là đừng cho nó đôi găng đấm bốc. Thật đấy ạ, bởi vì cháu biết chuyện sẽ diễn ra thế nào: Eudes sẽ đến với đôi găng, nó sẽ đấm các phát vào mũi bọn cháu, thế là bọn cháu bị chảy máu, bọn cháu sẽ khóc và thầy giám thị sẽ tới, thấy ấy sẽ phạt Eudes, còn bọn cháu, khi một thằng bạn bị phạt ở lại lớp, bọn cháu sẽ buồn bực. Cho nên nếu ông bắt buộc phải cho ai găng, thì hãy cho bọn cháu, như thế thằng Eudes sẽ không phải khổ.

     Clotaire ấy à, nó là đứa đứng thứ bét lớp. Khi cô giáo hỏi bài nó, lúc nào nó cũng bị nghỉ ra chơi, và khi người ta phát sổ liên lạc thì nhà nó luôn sinh chuyện, và nó bị nghỉ xem phim, ăn tráng miệng và xem ti vi. Nó luôn bị nghỉ cái gì đó, thằng Clotaire ấy, và thầy hiệu truởng, trong giờ học, đã đến bảo nó trước mặt tất cả mọi người rằng rồí nó sẽ vào tù ra tội và rằng điều đó sẽ khiến bố mẹ nó buồn khổ kinh lên được mà bọn họ thì đã phải nghỉ đủ thứ, bọn họ cũng thế đấy, để  cho nó được học hành tử tế. Nhưng cháu, cháu biết tại sao thằng Clotaire lại đứng thứ bét và tại sao lúc nào nó cũng ngủ trong giờ. Đấy không phải vì nó dốt; nó cũng không dốt hơn thằng Rufus đâu, ví dụ thế, mà bởi là vì nó mệt. Thằng Clotaire chuyên tập trên cái xe đạp màu vàng hết sảy của nó, để thi giải Tour de France sau này, khi nó 1ớn. Cho nên, dĩ nhiên là do tập luyện, nó không thể học bài cũng như làm bài tập, và vì nó không làm, cô giáo đã cho nó chép phạt và chia động từ, và vì càng ngày nó càng phải làm nhiều thứ, nên nó bắt buộc phải học thêm cả chủ nhật. Vì thế để thằng Clotaire không còn bét lớp nữa, để nó không còn bị nghỉ xem phim, ăn tráng miệng và xem ti vi nữa, thì tốt nhất là lấy của nó cái xe đạp. Dù sao đi nữa nếu cứ tiếp tục, nó sẽ phải vào tù ra tội như thầy hiệu trưởng đã nói, và người ta chắc chắn sẽ chẳng thả nó ra để mà đua giải Tour de France. Cái xe đạp, nếu ông muốn, cháu đồng ý giữ cho đến khi thằng Clotaire lớn và nó không phải đi học nữa.

     Còn với thầy Nước Lèo, đấy là giám thị của bọn cháu, nhưng đó không phải là tên thật của thầy ấy, thì cần phải hết sức tử tế. Đúng thế, thầy ấy lúc nào cũng chạy trong sân vào giờ ra chơi, để ngăn bọn cháu chơi săn bóng – kể từ cái vụ cửa sổ phòng thầy hiệu trưởng – để tóm bọn cháu khi bọn cháu giở trò nghịch, để bắt bọn cháu đứng phạt, để phạt bọn cháu phải ở lại lớp, để bắt cháu chép phạt, để đi kéo chuông hết giờ ra chơi. Thầy mệt lắm, thầy Nước Lèo ấy. Thế nên ông cần phải cho thầy ấy nghỉ ngay lập tức, để thầy ấy có thể về quê thầy ấy, ở Corrèze, và cứ ở mãi đó. Và, để cho công bằng, ông cũng phải cho nghỉ phép cả thầy Mouchabière, người thay thế thầy Nước Lèo khi thầy Nước Lèo không ở đó.

     Thế rồi, đối với Marie–Edwige, là một cô bé hàng xóm, và rất là hết sảy, cho dù là con gái đi nữa, với khuôn mặt hồng hào, đôi mắt xanh và mái tóc vàng của cô nàng, cháu muốn biết nhào lộn thật đỉnh. Cô nàng thích xem nhào lộn lắm, Marie-Edwige ấy, cho nên, nếu ông có thể làm cho cháu nhào lộn đỉnh nhất cả lũ, Marie-Edwige sẽ bảo: “Nicolas là đỉnh của các loại đỉnh.” Và nàng ấy sẽ rất hài lòng.

     Vậy thôi ạ, cháu đã đòi ông các thứ cho tất cả những người cháu quý mến. Có thể có người cháu quên mất, bởi vì có hàng đống người mà cháu quý, cho nên, ông hãy cho cả họ nữa hàng đống với hàng đống với hàng đống quà.

     Còn cháu, như cháu đã bảo ông, cháu không muốn gì cả. 

     Có thể là ông vẫn còn tiền, và thì là, cháu không biết nữa, ông hẳn cũng vẫn muốn tặng cháu một món, như cho cháu cái máy bay ở trong tủ kính của vẫn cái cửa hàng mà ông mua ô tô cho bố mẹ. Nhưng ông phải chú ý khi chui qua ống khói bởi vì cái máy bay cũng màu đỏ như cái ô tô và nó rất là dễ bắt bẩn đấy ạ.

     Nói tóm lại, cháu hứa với ông là sẽ ngoan hết sức có thể, và cháu chúc ông : GIÁNG SINH VUI VẺ!

                                                                                                         Người dich: Trác Phong

 (Trích Nhóc Nicolas: Những chuyện chưa kể (Tập 3)- Goscinny & Sempé.)